غيبت حضرت يوسف

شيخ صدوق مي گويد که غيبت يوسف عليه السلام بيست سال طول کشيد که در آن روغن و عطر بخود نزند سرمه بچشم نکشد وبا زنان اميزش نکرد تا اينکه خداوند فراق رابه وصال بدل ساخت و او را به پدر و برادران ودائيش رساند. از اين مدت سه روز در چاه بود و چند سالي در زندان و بقيه را نيز در سمت پادشاهي مصر حکمراني ‏مي‏کرد. او در مصر بود و يعقوب در فلسطين و بين اين دوسرزمين نه روز راه فاصله بود. او دراين دوران غيبت احوال مختلفي داشت: مدتي برادرانش

جملگي، او را به قصد نابودي در چاه انداختند. بعد از آن او را بابهاي اندکي به کارواني فروختند. در مصر نيز به دام فتنه زن عزيز مصر افتاد و چند سالي را در زندان گذارند. اما سر انجام خداوند او را زمامدار مصر ساخت و چشم او را به ديدار پدر روشن ساخت، و تاويل رويايش را آشکار نمود. پس شيخ صدوق به اسناد خود از امام جعفر صادق عليه السلام روايتي مي آورد که در آن، حضرت فرموده است: [الي ان قال] فکان يعقوب عليه السلام يعلم ان يوسف حي لم يمت و ان الله سيظهره له بعد غيبته و کان يقول لنبيه: اني اعلم من الله ما لا تعلمون. و کان بنوه [اهله و اقره باوه] يفندونه علي ذکره ليوسف: يعقوب مي دانست که يوسف زنده است و از دنيا نرفته، و مي دانست که خداوند بعد از مدتي غيبت و نهاني، ظاهرش خواهد ساخت از همين رو بود که به فرزندانش مي گفت: من از (جانب) خدا چيزهائي را مي دانم که شما نمي دانيد. اما پسرانش او را مورد ملامت و سرزنش قرار مي دادند. شيخ صدوق مي گويد که مثل کساني که در زمان ما عارف به حضرت صاحب الامر عليه السلام هستند، مثل يعقوب است که به يوسف و حيات وي در طول دوران غيبتش، اطمينان داشت. و به همين ترتيب مثل کساني که نسبت به وجود مقدس حضرت صاحب سلام الله عليه و غيبت ايشان جاهل اند و وي را انکار مي ورزند، مثل برادران يوسف است که به پدرشان گفتند: تالله انک لفي ضلالک القديم: به خدا قسم تو هنوز در همان گمراهي سابق قرار داري.

و اين سخن يعقوب، بعد از ديدار يوسف، که گفت: الم اقل لکم اني اعلم من الله ما لا تعلمون: آيا به شما نگفتم که من از جانب خداوند چيزهائي مي دانم که شما نمي دانيد. اين سخن مي رساند که او به حيات يوسف آگاه بود و مي دانست که پنهاني او براي امتحان ‏و آزمون‏است. شيخ صدوق به سند خود از امام جعفر صادق عليه السلام روايت مي کند که فرمود: ان في القائم عليه السلام سنه من يوسف عليه السلام (الي ان قال:) ان اخوه يوسف کانوا اسباطا اولاد انبياء تاجروا يوسف و بايعوه و هم اخوته و هم اخوهم و لم يعرفوه حتي قال لهم: انا يوسف و هذا اخي فما تنکر هذه الامه‏ان يکون الله عزوجل في وقت من الاوقات يريد ان يستر حجته عنهم لقد کان يوسف اليه [يوما] ملک مصر کان بينه و بين والده مسير [مسيره] ثمانيه عشر يوما فلو اراد الله تبارک و تعالي ان يعرفه مکانه لقدر علي ذلک و الله لقد سار يعقوب و ولده عند البشاره في تسعه ايام الي مصر فما تنکر هذه الامه ان يکون الله تبارک و تعالي يفعل بحجته ما فعل بيوسف ان يکون يسير فيما بينهم و يمشي في اسواقهم و يطا بسطهم و هم لا يعرفونه حتي ياذن الله عزوجل له بان يعرفهم نفسه کما اذن ليوسف عليه السلام حين قال [لهم]: هل علمتم ما فعلتم بيوسف و اخيه اذ انتم جاهلون قالوا: أنک لانت يوسف قال: انا يوسف و هذا اخي

همانا در قائم سلام الله عليه سنتي از يوسف است. (تا آنجا که فرمود:) برادران يوسف پيامبرزاده بودند و با يوسف داد وستد کردند. و با وجود آنکه آنان برادر او بودند و وي برادر ايشان، او را (در مصر) نشناختند، تا زماني که گفت: من يوسف هستم و اين برادر من. پس اين امت چگونه مي توانند انکار ورزند که خداوند عزوجل در وقتي از اوقات، حجت خود را به حکمت و مشيت خويش از آنان پنهان دارد. يوسف سلطنت مصر را در اختيار داشت و بين او و پدرش هيجده روز راه بود. پس اگر خداوند تبارک و تعالي مي خواست که مکان يوسف را بشناساند، بر اين امر قدرت داشت. به خدا قسم، يعقوب و پسرانش در پي شنيدن بشارت پيدا شدن يوسف، آن راه را در نه روز پيمودند. پس اين امت چگونه مي توانند انکار نمايند که خداوند تبارک و تعالي همان شيوه را که در مورد يوسف معمول داشت، در باره حجت خود نيز اجرا نمايد، به اين که در ميان آنان رفت و آمد کند، در بازارهايشان گام نهد و بر فرشهايشان قدم گذارد، در حالي که او را نشناسند. تا اين که خداوند صاحب عزت و جلال او را اجازه فرمايد که خود را بشناساند، همان گونه که به يوسف اجازه فرموده، آنجا گفت: آيا مي دانيد درباره يوسف و برادرش چه نموديد، آن هنگام که جاهل‏ بوديد؟ گفتند: آيا يوسف هستي؟ گفت: منم يوسف و اين هم برادرم مي باشد.