غيبت حضرت مهدي

با تبيين رسالت امام و تعيين قلمرو فيض بخشي‏اش، ديگر سؤالات کوته‏بينانه‏اي که غيبت را مخل معناي امامت مي‏داند، پيش نمي‏آيد. سؤالاتي از قبيل اين که «فائده‏ي امام غائب چيست؟» و «امام در غيبت، چه مي‏کند؟»؛ چرا که اين‏ها، حاکي از عدم درک واقعي و صحيح از مسئله‏ي امامت و اَبعاد وجودي گسترده‏ي آن است که در يک تشبيه محسوس، همان‏طور که خورشيد عالم‏تاب را - که منبع فيض و گرمابخشي و مرکز و محور تنظيم حرکات ديگر کرات است - را لکه‏ي ابري، بي‏کار نمي‏کند تا بپرسيم که فائده خورشيد در پس ابر چيست؟ غيبت نيز امام را بي کار نمي‏کنند تا بپرسيم فايده او چيست؟

شايد غيبت، با رسالت و نبوت، در تضاد باشد؛ چرا که کار پيامبر، ارائه‏ي طريق است و ارائه و راهنمايي، با غيبت، في الجمله، سر ناسازگاري دارد، امّا امامت که رسالت‏اش ايصال و دستگيري است، با غيبت، نه تنها منافات ندارد که گاهي اوقات، مخفي و پنهان، بهتر مي‏توان بار سنگين آن را به دوش کشيد.

مهدي، در حوزه‏ي هدايت جامعه‏ي بشري، فعّال و مجاهد است [1]  و کاروان بشري را به سوي خداي متعال سوق مي‏دهد و نه تنها بي‏کار نيست که سنگين‏ترين کارها را بر عهده دارد و در حوزه‏ي تکوين و جهان هستي، مدار و قطب عالم امکان و واسطه‏ي فيض است.

قرآن مجيد به مسئله‏ي غيبت حضرت نيز اشاره کرده است. در آيه‏ي سي‏ام سوره ملک آمده است: «قل أرأيتم إنْ أصبح ماؤکم غوراً فمَنْ ياتيکم بماء معين»:

پيامبر گرامي اسلام (صلّي ‏اللّهُ ‏عليه ‏و آله ‏و سلّم) به عمار فرمود: «يا عمار! إنّ الله تبارک و تعالي، عهد إليّ أنّه يخرج من صلب الحسين تسعه و التاسع من ولده يغيب عنهم؟ و ذالک قوله عزّوجّل «قل أرأيتم إنْ أصبح ماؤکم غوراً» يکون له غيبة طويله يرجع عنها قوم ويثبت عليها آخرون. [2] ؛ اي عمار! خداي متعال، با من عهد کرده که از صلب امام حسين (عليه‏السّلام) نه نفر به وجود مي‏آيند که نهمي آنان، از مردم غايب مي‏شود. و اين معناي آيه کريمه بالاست، که حضرت‏اش، غيبت طولاني دارد که به سبب آن، عدّه‏اي دچار ارتجاع و گمراهي مي‏شوند و گروهي بر آن وفادار مي‏مانند.

همچنين امام باقر (عليه‏السّلام) فرمود: «هذه نزلت في القائم؛ اين آيه، در باره‏ي حضرت مهدي (عليه‏السّلام) نازل شده است.». ثم قال: «والله! ما جاء تاويل هذه الآية ولابد أنْ يجي‏ء تأويلها [3] ؛ به خدا! تاکنون؛ تأويل اين آيه نيامده و حتماً خواهد آمد.».

آيه ديگري که بر غيبت آن بزرگوار اشاره دارد. آيه چهل و پنجم سوره‏ي حج است: «وبئر معطله وقصر مشيد»

در تفسير اين آيه‏ي شريف آمده: «هو مثل لآل محمّد. قوله: «بئر معطلة» هي التي لايستسقي منها و هو الإمام الذي قد غاب فلا يقتبس منه العلم؛ آيه، مثل براي آل محمد است. «چاه آبي که استفاده نمي‏شود»، امامي است که غايب مي‏شود و از مشکات نورش، اقتباس نمي‏شود.

بئر معطله و قصر مشرف‏

مثل لآل محمد مستطرف [4] .

و نيز آياتي که در لسان نبي مکرم اسلام و ائمه‏ي هدي (عليه‏السّلام) به غيبت حضرت، تأويل شده است.